HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

🌿[Có một hạt bụi vàng Hà Nội] - Về truyện ngắn "Một người Hà Nội" (Nguyễn Khải)

Trích Văn học và tuổi trẻ số Tháng 4/2019

Đọc truyện ngắn "Một người Hà Nôi", ấm tượng đọng lại trong lòng người đọc vẫn là cái chất triết lí quen thuộc được gửi gắm thông qua hình tượng bà cô tên Hiền trong tác phẩm: "Bà già vẫn giỏi quá, bà khiêm tốn và rộng lượng quá. Một người như cô phải chết đi thật tiếc, lại một hạt bụi vàng của Hà Nội rơi xuống chìm sâu vào lớp đất cổ. Những hạt bụi và lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội hãy mượn gió mà bay lên cho đất kinh kì chói sáng những ánh vàng!"
1. Nhân vật cô Hiền bước ra từ trong tác phẩm với những lời giản dị, chân thành nhưng... rất lạ. Về niềm vui độc lập, cô bảo: "Vui hơi nhiều, nói cũng hơi nhiều, phải nghĩ đến làm ăn chứ?"; về cách tính toán mọi việc, cô nói: "Cả đời tao chưa từng bị cám dỗ, kể cả chế độ"; về lí do cô cho những người con của mình ra trận, cô thẳng thắn: "Tao đau đớn mà bằng lòng, vì tao không muốn nó sống bám vào sự hi sinh của bạn bè. Nó dám đi cũng là biết tự trọng" và: "Tao không khuyến khích cũng không ngắn cản, ngăn cản nó tức là bảo nó tức là bảo nó tìm đường sống để các bạn nó phải chết, cũng là một cách giết chết nó!"... Kể cũng lạ, ra đời vào những năm đầu tiên của thập niên 90, vậy mà nhà văn để cho nhân vật của mình phát ngôn những lời lẽ ấy, chúng tôi nghĩ không phải ai cũng làm được. Nó lạ bởi dường như nó đi ngược lại với quỹ đạp của tư duy thông thường ở thời điểm suy nghĩ còn giản đơn, có nhiều người đang tự huyễn hoặc mình trong vòng hào quang của chiến thắng. Nhưng đặt nó trong không khí dân chủ như hiện nay, ta thấy nó đúng quá, chiêm nghiệm và sâu sắc quá! Thử nỏi có bà mẹ nào trên dải đất hình chữ S này lại sung sướng, lại không đau đớn khi tiễn con mình ra trân? Vậy lời của cô Hiền đã nói hộ nỗi lòng của người phụ nữ, thái độc sống ấy nhân văn biết sao nhiều ! Cô Hiền còn chiêm nghiệm để thức tỉnh. Chiến thắng sẽ còn có ý nghĩa gì khi để cho cuộc sống nhân dân cứ mãi nhếch nhác, khổ sở? Độc lập có còn vui không khi dân tộc vẫn cứ mãi "đói nghèo trong rơm rạ?" Phải nhanh chóng thức tình, kiến thiết lại đất nước để độc lập gắn liền với sự giàu mạnh, sung túc, văn minh...
Quan điểm sống của cô Hiền đã trở thành bài học có ý nghĩa triết lí nhân sinh sâu sắc
Và chúng tôi nghĩ rằng ở thời điểm năm 1990, mà nhà văn Nguyễn Khải đã cho nhận bật của mình công khia đưa ra những phát ngôn ấy, quả thực đó là một thái độ lao động nghệ thuật dũng cảm, nghiêm túc, đáng trân trọng
-Còn nữa...
Gv Thái Văn Phú (Trường THPT Quỳnh Lưu - Nghệ An)
-------------------
Ảnh: #YeuHanoi
Học văn chị Hiên - Hơn cả một bài văn🌻🌻